Strona główna » Blog » Zdrowie » Czym są tłuszcze trans i gdzie występują?

Czym są tłuszcze trans i gdzie występują?

Tłuszcze trans (nienasycone  kwasy tłuszczowe typu trans), to utwardzone oleje roślinne, uznawane za substancje, które spożywane w dużych ilościach szkodzą zdrowiu w znaczący sposób.

Warto na początku zaznaczyć, że tłuszcze typu trans, nieutwardzone i tym samym nie szkodliwe dla ludzkiego organizmu, występuję naturalnie w przyrodzie w mleku i jego przetworach oraz mięsie zwierząt przeżuwających – najwięcej w baraninie i wołowinie.

Niezdrowe tłuszcze typu trans to efekt przemysłowego utwardzania olejów pochodzenia roślinnego. Są one wykorzystywane przeważnie do produktów spożywczych o długim terminie przydatności, ponieważ utwardzenie oleju zwiększa jego trwałość.

Oprócz przemysłowego utwardzania, szkodliwe tłuszcze trans powstają również samoistnie na skutek długotrwałego podgrzewania oleju, np. w kiepskich lokalach gastronomicznych, gdzie wykorzystuje się jedną porcję tłuszczu do wielokrotnego użycia.

Wpływ utwardzonych tłuszczów trans na zdrowie

  • wzrost stężenia „złego” cholesterolu, który odkłada się w ścianach tętnic i sprzyja rozwojowi miażdżycy, zawału serca lub udaru mózgu
  • wzrost stężenia triglicerydów, sprzyjających rozwoju choroby niedokrwiennej serca
  • rozwój otyłości
  • zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę i tym samym sprzyjanie cukrzycy
  • przypuszczalne sprzyjanie rozwoju nadciśnienia indukowanego ciążą
  • obniżenie płodności u mężczyzn
  • sprzyjanie zaburzeniom owulacji
  • zwiększenie ryzyka rozwoju chorób nowotworowych

Produkty spożywcze zawierające tłuszcze trans

Kwasy tłuszczowe trans są przede wszystkim spożywane w raz z tłuszczami do smarowania pieczywa, bądź wykorzystywanymi do pieczenia. Świetnym przykładem jest margaryna. Ze względu na szkodliwość tłuszczów trans ich użycie i wykorzystanie w przemyśle spożywczym jest regulowane prawnie w danym regionie; w Polsce zawartość tłuszczów trans w większości margaryn na rynku polskim jest na poziomie poniżej 1%.

Inne produkty spożywcze zawierające tłuszcze trans

  • pieczywo
  • chrupiące przekąski (paluszki, krakersy, chipsy)
  • słodycze
  • żywność typu fast food
  • majonez
  • zupy w proszku

Tłuszcze trans w codziennej diecie

Maksymalny procent tłuszczów trans w całodziennej racji energetycznej nie powinna przekraczać wartości jednego procenta, czyli w przeliczeniu jest to ok. 2 gram przy porcji 2000 kcal. Producenci na rynku polskim nie maja obowiązku informowania o dokładnej zawartości tłuszczów utwardzonych w swoich produktach, jednak czytając produkty można łatwo oszacować ich stężenie – im wyżej na liście składników, tym utwardzonych tłuszczów typu trans jest więcej. Pamiętajmy również, że wyrażenia „utwardzony”, „częściowo utwardzony”, „uwodorniony” i „częściowo uwodorniony” to synonimy.

Informacja o braku zawartości tłuszczów zwierzęcych jest też często sygnałem na alternatywne użycie utwardzonych tłuszczów.